De totes les de la scèna Mondina de las annadas quate-vints, Mader, nescut Jean-Pierre Mader le 21 de junh de 1955, demòra le qu'ei le mès aparentat a la new-wave.
Chò, de sigur, i avoc mantuns grops o cantaires que capitèren en cantar en francés capvath exagon sancèr a comptar de las annadas quate-vints e que't demoravan a Tolosa, que sia Images, Gold, Pacifique, Mader, Kazéro, Art Mengo... Totes qu'avèvan ligams musicaus o amistoses entre eres, de sígur, mès sengle le son estili pròpi, per'mor que maugrat qu'aquesta scèna Mondina francofòna estessa contemporanea de la novèla anda, sonque lo grop Kazéro e lo cantaire Jean-Pierre Mader estèren associats a n'aqueste estili. Vengut de caps la fin de 1988 suu davant de l'empont, le cantaire Art Mengo estoc pas brica associat a la novèla anda qu'èra, de tot biais, a-n' aqueth moment, un estili que s'aflaquishèva, e per la seguida, las sonoritats d'aqueste cantaire se son tan plan hèra aluenhadas de las que hasquèren la color musicala de las annadas quate-vints ; la sua escriutura pr'aquò, plan onirica, aurià podut estar comparada a las deus grops de la tendéncia "naus-romantics"... De sígur, aquò sufis pas entà l'associar a la novèla anda. Entaus grops Pacific, Images, Gold, totes tres èran plan ligats entre eres : Emile Wandelmer, de Gold, cantèc sus còrs de la cançon d'Images "Le coeur en exil"... E Mario Ramsamy, d'Images, que participèc a l'enregistrament deu títol de Gold "Capitaine Abandonné"... Le Christophe Despres qu'èra eth musician deu triò Images, e que'n partiscoc entà jogar dins Pacifique... Quauquas annadas après, Emile Wandelmer hascoc çò de mèma, eth qu'èra le cantaire de Gold dins las annadas quate-vints s'associèc aus dus ancians d'Images, Mario Ramsamy e Jean-Louis Pujade, entà hèr le concepte "Emile et Images" de caps l'annada de 1999 ; mès pr'aquò Gold continuec shens eth. E èran tan plan pròishes deus autors / compositors de l'estudiò Condorcet, les frairs Daniel e Richard Seff. Emblematics d'aquesta decenia, estèren logicament aparentat mai que mai a la familha bèra de la varietat Francesa, hestiva e populari, consensuala mès superficiala... De còps, estèren comparats a ua version locala de l'Italò-discò ("Funky-music, "Eurò-pòp" qu'èran tan plan etiquetas sovent emplegadas a l'epòca) mès atau estèren pas jamèi associats a la novèla anda, de color mès romantica que hestiva, aus textes mès prigonds...
En mai d'aquò, la novèla anda èra enrasigada dins la cultura pòp-ròck Anglò-Americana (dambe influencias de la musica sintetica Alemanda), e avant de devénguer un estili popular capvath le monde entièr, s'espandiscoc prigondament e dins la zòna Europenca compresa entre Granda Bretanha e Alemanha, mai que mai en Franchimandia, en Bretanha (Nòrd de l'Estat Francés actuau), en Belgica, en Austria, dins los Païses Escandinaves... Donc, estoc rare, a l'epòca, qu'un cantaire o qu'un grop d'Italia, d'Occitania o de la Peninsula Iberica estessa aparentat a la new-wave. A part dins la talvèra Francò-Belga, la pòp Anglesa de la fin de las annadas seishanta-dètz (reggae, punk, new-wave, ska...) estoc pas çò que i avoc de mès popular en Euròpa Latina en aquesta periòda, per'mor qu'Euròpa Latina avèva las suas responsas musicalas pròpias (sovent de lenga anglesa, pr'aquo), e la faussa e anecdotica batèsta discografica entre la blonda "Samantha Fox" (l'Anglesa) e la bruna "Sabrina" (l'Italiana) estoc simbolica d'aqueste partiment musicau.
I avoc pr'aquò quauquas excepcions, per exemple un títol emblematic de la novèla anda que's ditz "Self control", popularisat per l'Americana Laura Branigan, qu'èra en version prumèra un tròç deu cantaire Italian "Raf"... E en Occitania, n'i avoc au mens tres qu'avoren aquesta etiqueta "new-wave", le grop Bordalès "Partenaire Particulier", lo grop Mondin "Kazero" (le parelh Véro Ségo e Eric Casero en realitat) e, de sígur, lo cantaire Tolosenc tanben Jean-Pierre Mader. La credibilitat deu Mader dins le mitan de la novèla anda veng de las suas influencias "ròck", e s'ausís dins les prumèrs títols ("Faux coupable", "Noctambule"). Au lòc que Gold, per exemple, dins las annadas seishanta-dètz (periòda Golfinger), hadèvan cançons pròishas de la varietat Francesa, coma "Souviens-toi" per exemple, cançoneta que l'estili sembla au de Gérard Lenorman o au de Frédéric François... La dralha deu Mader èra diferenta. Era de sígur tan plan musician dins las annadas seishanta-detz, e mai dins un orquèstra de hestas, "Les Gaulois", grop que le cantaire se disèva Francis Cabrel (chò ! de sígur !) e que hadevan coma Goldfinger, fin finala, represas de cançons Francesas a la mòda,... Joguèc tanben a un moment dat dins le grop tradicionau Occitan "Dague" (de la Francesa Daga)... E colaborèc tan plan dambe Pierre Grocolas au debut, entaus prumèrs projectes "solets" (títol "Les bandes-dessinées", dambe tanben J-C. Thouault en 1978)... Mès enfin, aqueth monde, Cabrel, Grocolas e les autes, deu medish mitan que Mader a l'epòca, qu'avèvan d'autas influencias que la sola varietat franchimanda flaca de las annadas seishanta-dètz, escotavan (e jogavan) tanben de pòp, de fòlk, de o de ròck anglò-american. E atau les prumèrs tròcis solets deu Mader èran mes dins aquesta dralha ; e mai hascoc-z-òc dins l'esperit de l'epòca (parli deus adobaments) ; atau, maugrat qu'estessan cançons hèitas dambe pauc de moneda, pauc de mejans, eran ça'm par hèra prometosas. Dambe "Au bout de son voyage"en 1983, Jean-Pierre Mader peu prumèr còp buta francament en davant le son deus sintetisors ; un ensaj malurós çaquelà, per'mor de la maishanta qualitat deus adobaments. Mès après, avoc enfin ua prumèra capitada vertadèra fin 1984 dambe "Disparue", tròç "pòp" dins l'esperit, mès dambe cranes adobaments aqueste còp, e que't deishan un còp mès ua part bèra aus clavièrs. En seguida, dins le medish esperit, "Macumba", "Un pied devant l'autre", "Jalousie", "Outsider dans son coeur", "En résumé, en conclusion"... Dambe aquestes succèsses, le Mader demorèc au som díncas au debut de las annadas quate-vints-dètz.
En mai d'aquò, les textes deu Mader èran tanben plan inspirats, de còps engadjats, plan aluenhats de la superficialitat de'us deus autes artistas de la scèna Mondina d'aquesta periòda : "Disparue" evòca l'eliminacion de'us que s'opausavan aciu-delà a las dictaturas d'America Latina, "Macumba", maugrat d'estar ua cançon hestiva, evòca en filigrama la solucion de la prostitucion entà subrevíver ací per las qu'an causit l'emigracion entà fugir la misèria deu tèrç-monde...
Donc, textes serioses o engatjats, musica sintetica mès heredèra de la pòp Anglò-Americana... Tot aquò hascoc que le Jean-Pierre Mader, quan capitèc capvath exagon sancèr dins las annadas quate-vints, au contrari deus autes de la scèna Tolosana, eth qu'estoc associat au moviment "new-wave".
Vaquí entà clavar las dètz cançons que'm preferi deu Mader, quina que sia la periòda...
Le men TOP 10 Jean-Pierre MADER :
1 Un pied devant l'autre (1985)
2 Disparue (1984)
3 Noctambule (1983)
4 Macumba (1985)
5 Faux coupable (1982)
6 Jalousie (1986)
7 En résumé, en conclusion (1990)
8 Ici ou ailleurs (1992)
9 Outsider dans son coeur (1986)
10 L'amour sans les autres * (1991)
* (avec Mery Lanzafame)
* (avec Mery Lanzafame)
Entà ausir "Un pied devant l'autre" : https://www.youtube.com/watch?v=ZDaJlvBYU0w sus "youtube"
Entà ausir "Macumba" : http://youtu.be/NAYD9tiTKUQ sus "youtube"
English : Some words about "MADER", pop-singer of the french "new-wave" in the 80's who's living in the Occitan's city of Toulouse.
Castellano : Unas palabras sobre "MADER", cantante pop francófono de la nueva anda en los años 80 y habitante de la ciudad Occitana de Tolosa.
Français : Quelques mots sur "MADER", chanteur pop d'expression Française de la nouvelle vague dans les années 80, demeurant dans la ville Méridionale de Toulouse.
Occitan : Quauques mots suu MADER, cantaire pòp francofòne de la novèla anda dins las annadas 80, estatjant de la ciutat Mondina.
